ਜੀਐਸਟੀ 2.0 – ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀ



ਲੇਖਕ: ਕੇਂਦਰੀ ਕੱਪੜਾ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਗਿਰੀਰਾਜ ਸਿੰਘ

1 ਜੁਲਾਈ, 2017 ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਦਲੇਰਾਨਾ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਇੱਕ ਮਾਨਸੂਨ ਸਵੇਰ ਨੂੰ, ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਟੈਕਸ (GST) ਨੇ 17 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ 13 ਸੈੱਸਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਢਾਂਚੇ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਆਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਟੈਕਸ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ; ਇਹ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਇੱਕ ਟੈਕਸ, ਇੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੱਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦਲੇਰਾਨਾ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ।

ਅੱਠ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਕਿਸੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ। ਟੈਕਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 2017-2018 ਵਿੱਚ ₹7.19 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੋ ਕੇ 2024-2025 ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ₹22.08 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਾਰ ਵੀ 6.5 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਕੇ 15 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੱਖਾਂ ਛੋਟੇ ਉੱਦਮ ਰਸਮੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਨੀਂਹ ‘ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ GST ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 22 ਸਤੰਬਰ, 2025 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੈ, ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ 18 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਦੋ ਸਲੈਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਚਾਰੂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਡੀਮੈਰਿਟ ਵਸਤੂਆਂ ਲਈ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਲੈਬ ਹੈ।

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜਾਂ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀ ‘ਤੇ 0% ਤੋਂ 5% ਤੱਕ ਦੇ ਟੈਕਸ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਬੱਚਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕਟਰਾਂ, ਟਾਇਰਾਂ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਉਪਕਰਣਾਂ ‘ਤੇ ਘੱਟ GST ਦਰਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਨਪੁੱਟ ਲਾਗਤਾਂ ਘਟਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਟੋ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਸਕੂਟਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ GST 28% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 18% ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ₹2,500 (ਪਹਿਲਾਂ ₹1,000) ਤੱਕ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਤਿਆਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੁਣ ਸਿਰਫ 5% GST ਲੱਗੇਗਾ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਹੁਣ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਨੇ ਮੇਰਾ ਬੋਝ ਕਾਫ਼ੀ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਬਜਟ ਨਾਲ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਦੀ ਬਜਾਏ ਦੋ ਟ੍ਰੈਂਡੀ ਕਮੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ GST ਸਲੈਬਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਪਤਾ, ਪਰ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦਣਾ ਵਧੇਰੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।” ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ, ਤੰਬਾਕੂ, ਔਨਲਾਈਨ ਗੇਮਾਂ, ਲਗਜ਼ਰੀ SUV ਅਤੇ ਕੈਸੀਨੋ ਵਰਗੀਆਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਡੀਮੈਰਿਟ ਵਸਤੂਆਂ ਹੁਣ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਲੈਬ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ‘ਫਿੱਟ ਇੰਡੀਆ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਇੰਡੀਆ’ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਖਪਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੱਚਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਰੂਪ ਹੈ।

ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਿਵਾਰਾਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੀਐਸਟੀ 2.0 ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ।

ਜੀਐਸਟੀ 2.0 350 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਜੋ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ, ਇਸ ਉਦਯੋਗ ਦੀ ਕੀਮਤ $179 ਬਿਲੀਅਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ 46 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ 2030 ਤੱਕ ਇਸ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਆਕਾਰ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਕੇ $350 ਬਿਲੀਅਨ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਆਮਦਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਗਠਿਤ ਘਰੇਲੂ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲਗਭਗ $142 ਤੋਂ $145 ਬਿਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਸੰਗਠਿਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ $155 ਤੋਂ $160 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰਕਸੰਗਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ-ਨਿਰਪੱਖ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਪਣਾਉਣ ਵਰਗੇ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ GST ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੁਣ ਸਿੱਧੇ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਤ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਖਪਤਕਾਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੱਧ-ਵਰਗ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 2047 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਖਪਤਕਾਰ ਅਧਾਰ ਦਾ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬਣਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਘੱਟ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਰੂਰੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਬਣਾ ਕੇ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਭਗ $8 ਤੋਂ $10 ਬਿਲੀਅਨ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਚੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਲਈ GST 2.0 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਉਲਟ ਡਿਊਟੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਫਾਈਬਰ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ, ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਫਾਈਬਰਾਂ ‘ਤੇ 18 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਧਾਗੇ ‘ਤੇ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਢਾਂਚੇ ਨੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਪੂੰਜੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਈ। GST 2.0 ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਨ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਸੱਚਮੁੱਚ ਫਾਈਬਰ-ਨਿਰਪੱਖ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੱਖਾਂ MSMEs ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਲਗਭਗ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਫਾਈਬਰ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਹੱਬ ਬਣਨ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ 22,000 ਮਿਲੀਅਨ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਇਨਪੁਟ ਲਾਗਤਾਂ, ਵਧੀ ਹੋਈ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਮਾਰਕੀਟ ਮੰਗ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਸਸਤੇ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ, ਸਗੋਂ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰੇਗਾ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਏਗਾ।

ਆਓ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਨਾਲ ਸਮਝੀਏ। ਪਹਿਲਾਂ, ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਿਲਾਈ ਯੂਨਿਟ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਰੇਸ਼ੇ ਅਤੇ ਧਾਗਿਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਮਾਰਜਿਨ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਰਡਰ ਅਕਸਰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ, GST 2.0 ਦੁਆਰਾ ਟੈਕਸਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਸਾਰ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਾਗਤਾਂ ਘੱਟ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਹੋਰ ਆਰਡਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਚਿਤ ਉਜਰਤਾਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਧਾਰ ਆਮ ਕਾਮਿਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਫਾਇਦੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਵਪਾਰਕ ਮਾਲ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਤੇ GST ਨੂੰ 28% ਤੋਂ 18% ਅਤੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਸੇਵਾਵਾਂ ‘ਤੇ 12% ਤੋਂ 5% ਕਰਨ ਨਾਲ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਗਤੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ, GST 2.0 ਸੁਧਾਰ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਫਾਈਬਰ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ ਤੱਕ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਆਮ ਆਦਮੀ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ – ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਜੀਐਸਟੀ ਸੁਧਾਰ ਹਰ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ

ਜੀਐਸਟੀ 2.0 ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਆਮ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਧੇ ਖਪਤ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ₹1.98 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਵਧਾਏਗਾ, ਅਤੇ ਘਟੀਆਂ ਦਰਾਂ ਕਾਰਨ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਭਗ ₹48,000 ਕਰੋੜ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਇਸ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ, 2014 ਵਿੱਚ, ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਜੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜਾਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਲਗਭਗ 25,000 ਰੁਪਏ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਜੀਐਸਟੀ ਅਤੇ ਜੀਐਸਟੀ 2.0 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਅੱਜ ਲਗਭਗ 5,000 ਤੋਂ 6,000 ਰੁਪਏ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 20,000 ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਬਿਹਤਰ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਭਲਾਈ ਲਈ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਕਰ ਛੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਬੱਚਤ ਲਗਭਗ 2.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੋਟੇ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਲਗਭਗ 63 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਆਬਾਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਾਲੀਆ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ, ਮੈਂ ਜੀਐਸਟੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਘੱਟ ਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਧਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸਨ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਆਏ ਸਨ। ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਆਮਦ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਆਰਥਿਕ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਲਾਭ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਜੀਐਸਟੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਜੋ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਵਿੱਚ ₹1.85 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਹੁਣ ਲਗਾਤਾਰ ₹2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ‘ਤੇ ਵਿੱਤੀ ਬੋਝ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਹਨਾਂ ਘੱਟ ਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਮਾਲੀਆ ਵਧਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸੁਧਾਰ ਲੋਕ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚਾ – ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੋਂ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਤੱਕ

ਜੀਐਸਟੀ 2.0 ਦੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ; ਇਹ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੇ 6.5 ਮਿਲੀਅਨ ਬੁਣਕਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਲੱਖਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਵੀ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਹੱਥ-ਖੱਡੀਆਂ, ਦਸਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਾਰਪੇਟਾਂ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ ਨੂੰ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਵਾਇਤੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਿਲਾਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ ਨੂੰ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਿਲਾ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪੇਂਡੂ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਖਰਚ ਦੁੱਗਣੇ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, 2011-12 ਵਿੱਚ ₹1,430 ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਤੋਂ 2023-24 ਵਿੱਚ ₹4,122 ਹੋ ਗਏ ਹਨ। GST 2.0 ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਵਧਦੀ ਖਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਬਣੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੁਣਕਰਾਂ, ਸਿਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਾ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਕੰਮ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿਸਦਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ।

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ, ਮੈਂ ਕਈ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ (SHG) ਦੀਆਂ ਦੀਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਖਪਤੀ ਦੀਦੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ GST ਸੁਧਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਬਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਆਮਦਨ ਕਰ ਸੁਧਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਕਸ ਬੋਝ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦੀਵਾਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਅਸਲ ਖੁਸ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਹੈ, ਹੋਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਭਰੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਆਮਦਨ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਬੋਝ ਘਟਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਹੈਂਡਲੂਮ ਅਤੇ ਦਸਤਕਾਰੀ ਖੇਤਰ, ਸਾਡੀਆਂ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਆਤਮਾ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕਾਰੀਗਰ ਅਤੇ ਬੁਣਕਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਅਸਲ ਨੀਂਹ ਵੀ ਹਨ।

ਜੀਐਸਟੀ 2.0 ਅਤੇ 2047 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਸਤਾ

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤ 2047 ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਕਾਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, GST 2.0 ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਟੈਕਸ ਸੁਧਾਰ ਵਜੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਕਾਸ ਰਣਨੀਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਸਲੈਬਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਬਣਾਉਣ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਲਈ ਘਰੇਲੂ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣ, MSMEs ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਵਰਗੇ ਕਿਰਤ-ਸੰਬੰਧੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਇਹ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਦੀ ਸੌਖ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸੌਖ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਾਈਬਰ-ਨਿਰਪੱਖ GST ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਾਰਕੀਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ, ਲੱਖਾਂ ਨਵੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਫਰਨੀਚਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉਭਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਕਿਉਂਕਿ GST 2.0 ਇਸ ਨਵਰਾਤਰੀ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਬੱਚਤ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਹਤ, ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਕਾਮਿਆਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰੇਕ ਭਾਰਤੀ ਲਈ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ। ਸਮੁੱਚੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਵੱਲੋਂ, ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਸਿੱਧੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸਾਦਗੀ, ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਅਗਵਾਈ ਲਈ ਮਾਨਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਦਿਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। GST 2.0 ਸਾਡੀ ਸੁਧਾਰ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ ਅਤੇ 2047 ਤੱਕ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬਣਨ ਵੱਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਰੋਡਮੈਪ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


hi88 new88 789bet 777PUB Даркнет alibaba66 XM XMtrading XM ログイン XMトレーディング XMTrading ログイン XM trading XM trade エックスエムトレーディング XM login XM fx XM forex XMトレーディング ログイン エックスエムログイン XM トレード エックスエム XM とは XMtrading とは XM fx ログイン XMTradingjapan https://xmtradingjapan.com/ XM https://xmtradingjapan.com/ XMtrading https://xmtradingjapan.com/ えっくすえむ XMTradingjapan 1xbet 1xbet plinko Tigrinho Interwin